Ufuk Gazetesi’ne yayinlanan yazılarda Hollanda ve bazende Türk hukukundan bahsedeceğim. Burada amaç, Hollanda’daki Türk halkına, ilgilenenlere, hakları konusunda bilgi sunmak ve dolayısıyla herhangi bir meselesi olduğunda, hakkını koruyabilmesi için gereken yardımı sağlamak olacaktır. Kısacası hedefim sizlerle hukuki bilgi ve paylaşım platformu oluşturmak.

Ne kadar çok mahkemelerden yahut yasal problemlerden kaçmaya çalışsak bile, herkesin uzaktan yakından hukuk ile alakası vardır. Kimisinin komşusuyla alıp veremediği, kimisinin iş yeriyle sıkıntıları vardır. İstekli veya isteksiz boşanma davası ile başı ağrımışlar da vardır. Kimisi de en basidinden hız cezasına çarptırılmıştır. Çoğu zaman problemleri kendi aramızda çözmeye çalışsak bile, aslında avukat yardımının kaçınılmaz olduğu durumlar vardır. Avukat yardımı gerekmediği durumlarda dahi avukata danışıp haklarınız konusunda bilgi sahibi olmak bir zarurettir ve kesinlikle de tavsiye edilir. 

Bu yazımda, gerekli veya gereksiz danışmanlıktan doğan masraflardan bahsedeceğim. Bu konuya değinmemin asıl sebebi, bir çok vatandaşımızın haksız yere avukat masraflarının yüksekliğinden şikayetleri, bu nedenle zaruri olan yardımlaşmadan bile vazgeçmeleri ve bundan doğan sonuçlara bile bile katlanmalarıdır.

Bu konuyla ilgili ilk olarak, herhangi bir davadan veya danışmanlıktan dolayı oluşan masrafların kesinlikle herzaman vatandaşın kendisi tarafından ödenmesi gerekmektedir diye bir kaidenin olmadığını ısrar ile vurgulumak isterim.

Hollanda devleti 23 Aralık 1993 tarihinde Hukuk Danışmanlığı Kanunu’nu tasarlamıştır. (Wet op de Rechtsbijstand). Bu kanuna binaen bir sene içinde, yani 1994 yılında Hukuk Danışmanlığı Konseyi (Raad voor Rechtsbijstand) kurulmuştur. Bu konseyin tek amacı Hollanda vatandaşlarına yasal sorunlarında finansal bir yardım tanımaktır. Peki bu devlet yardımından kim, nasıl ve nezaman faydalanabilir?

Bahsettiğim kanun iki kriter kullanmaktadır. 

İlk olarak, başvuran şahısların referans yılında (iki sene önce) belirlenmiş miktardan fazla bir geliri olmaması ve belirlenmiş miktarda gücü (para, hisse vb.) olmaması. Evli olanlar veya beraber yaşayanlar için referans yılında toplam belirlenmiş brüt maaş hakki € 38.000,00. Yani, bu miktardan fazla maaş alındığı takdirde, bu haktan faydalanma imkanı yoktur. Tek yaşayan vatandaşlar için referans yılında belirlenmiş brüt maaş hakkı € 26.900,00. Belirlenmiş güç (para, hisse vb.) sınırı ise € 15.000,00. 

İlave olarak şunları belirtmek isterim: Böyle bir yardıma başvurulduğu takdirde, vatandaşların iki sene önceki maaşına ve gücüne (para, hisse vb.) bakılıyor. Eğer bu sene maaş veya gücte (para, hisse vb.) ciddi bir düşüş olduysa, yine böyle bir haktan faydalanma imkanı mümkündür. 

İkinci uygulanan kriter, yasal problemin avukat yardımının gerektirmesidir. Finansal durumu kriterlere uysa bile, yasal problemi avukat gerektirmiyorsa, bu haktan faydalanma imkani yoktur. Bazı durumları vatandaşların şahsi halletme imkanı vardır. Mesela, trafik cezasına itiraz etme konusunda. Bu durumlarda avukat yardımı gerekmiyor ve dolayısıyla devlet yardımından faydalanma imkanı olmuyor. 

Ek not olarak şunu da belirtmek isterim ki; iş sahiplerinin iş sıkıntılarıyla alakalı sorunları için böyle bir imkan kısıtlı ve çoğu zaman da kabul edilmiyor. 

Peki devlet yardımından faydalanmak ne seviyede bir avantaj getiriyor? Bu durumda, dosyanız için başvurulan avukata bir kereliğine mahsus cüzi ödeme yapılıyor. Yapılan diğer masrafları tamamiyle devlet karşılıyor.  Bu ödemenin ne kadar olacağını ise konsey belirliyor ve gelire göre değişiyor. Bu miktar en düşük € 143,00 ve en yüksek € 770,00 olmaktadır, aile davaları icin en düşük ödeme € 287,00 ve en yüksek ödeme € 796,00. Bunu ödemekle vatandaşın maddi sorumluluğu bitmiş oluyor. Yapılacak avukat masraflarının tamamı konsey tarafından karşılanıyor. Ayrıca mahkeme masraflarının yanı sıra gerektiğinde tercümanlık masraflarının da hemen hemen yüzde 95’i karşılanıyor. 

Kısacası bu kriterlere uyan vatandaşlar için bir avukata başvurmakla oluşacak masrafların çoğunu devlet karşılıyor. Bu sebepten dolayı vatandaşlarımıza her yasal sorunda bir avukata baş vurmalarını öneriyorum. 

Bir dahaki yazimda yasal sorunlar için yapılan sigortalardan (rechtsbijstandsverzekering),  bunun avantaj ve dezavantajlarından bahsedeceğim. 

Kötülüğü adaletle, iyiliği de iyilikle karşılamanız temenniyle…